De Doesburgsche Mosterd- en Azijnfabriek

Uithangbord Doesburgsche Mosterd- en AzijnfabriekDoesburg is een klein stadje, gelegen aan de IJssel, ten oosten van Arnhem. Wie op vakantie is op de Veluwezoom is er in een poep en een zucht, en het is van daaruit zelfs heel goed te fietsen, voor wie niet bang is voor wat lichte heuveltjes. Maar gezien de populariteit van de elektrische (huur)fiets zullen weinig mensen dat nog zijn.

Het stadje bestaat sinds 1237 – of althans, sindsdien mag het zich ‘stad’ noemen, en het is een oude Hanzestad. Dat kun je allebei merken aan de binnenstad: er staan nog een heel aantal oude panden, en ook de kleine, kromme straatjes ontbreken niet in het centrum.

Als foodliefhebber bezocht ik twee interessante locaties in dit stadje aan de IJssel: de Doesburgsche Mosterd- en Azijnfabriek en Stadsbierhuys De Waag. Deze laatste is, naar eigen zeggen, de oudste horecagelegenheid van Nederland ‘sedert 1473’. Nog iets ouder is de mosterd- en azijnfabriek: die bestaat sinds 1457. Allebei nog niet zo oud als het stadje, maar heel veel scheelt het niet (relatief gezien).

De Doesburgsche Mosterd- en Azijnfabriek is niet alleen een fabriek, maar ook een museum. Als je er binnenstapt vraag je je af of het museum nog wel een fabriek is. In het oude pand staan allerlei oude machines opgesteld die verzameld zijn uit andere kleine mosterdfabriekjes. Nederland had er vroeger heel veel. Er werd dan ook heel veel mosterd gegeten.

Naast de diverse oude machines zijn er mosterdpotjes te vinden in vitrines, oud gereedschap, oude foto’s en allerlei andere spullen die je ook onder ‘oude troep’ zou kunnen scharen. En er is een winkeltje, al lijkt die voor het grootste deel ook gewoon op een museum.

En er wordt dus mosterd gemaakt, met een (nu elektrische en vroeger op paardenkracht aangedreven) molen. Het idee is heel simpel: doe mosterdzaad (bruin en geel) in wat azijn met zout en suiker, laat dat 24 uur weken. Zet je molen aan, doe de geweekte mosterdzaden in de molen, doe er nog wat vocht bij voor de smeuiigheid, even malen, en je hebt grove mosterd. In Doesburg zetten ze de mosterd dan nog een paar dagen weg, voor ze een tweede maling krijgt – voor een iets minder grove mosterd.

Je kunt dit allemaal in een demonstratie zien, en dan mag je ook nog wat van de mosterd proeven. Is het interessant? Tja, heel veel om het lijf heeft de mosterdproductie niet. Verder is het museum behoorlijk oubollig, en dat is het product mosterd misschien ook wel. Hoog tijd om mosterd een revival te geven, dat zou het museum vast ook goed doen. Hoe dan ook, voor die €2,50 (maart 2019) hoef je het niet te laten – je pakt toch mooi weer een stukje geschiedenis mee.