Mijn oliebollen (of ‘De oliebollen van FeedMe’)

oliebollenOliebollen bakken. Veel mensen doen dat niet zelf – gedoe, moeilijk, lastig, ingewikkeld – maar halen ze bij de lokale oliebollenkar, bakker of gewoon bij de supermarkt. De Oliebollentest van het Algemeen Dagblad is altijd weer een punt van discussie, maar als je wint, dan heb je vrienden klanten. Zelf zweer ik bij mijn eigen oliebollen. Soms proef ik ergens een oliebol waarvan ik denk: ja, die kan ook best. Meestal vind ik ze te hard, te vet, te smakeloos, te gistig, te karig gevuld of gewoon niet lekker.

Iedereen zal zijn eigen oliebollen het lekkerst vinden, anders zou je ze toch niet bakken, zou ik zo denken. Maar misschien wil je eens wat anders proberen, of lijkt het recept voor mijn oliebollen je ook wel eens lekker om te proberen. Al moet ik toegeven dat ik zelf ook nooit het recept van een ander heb geprobeerd – gewoon omdat ik fan ben van mijn eigen oliebollen. En misschien heb je ze nog nooit zelfgebakken. Dan is dit het ideale startpunt voor je eigen oliebollentraditie. En na deze wil je ook niet anders meer šŸ˜‰

Ik hou van gevulde oliebollen, dus de ingrediƫntenlijst is misschien wat langer dan je gewend bent. Al zijn er ook mensen die nog meer spullen in hun oliebollen gooien, dus het kan altijd gekker. Wat heb je nodig om mijn oliebollen te maken?

  • 1 kilo goede bloem (bio, of van een lokale molen is het beste)
  • 1 liter volle melk (liefst bio)
  • 60 gram verse gist (vraag bij de bakker, en bij de Jumbo ligt het soms ook)
  • 350 gram rozijnen (liefst grote, vaak te koop bij de Marokkaanse of Turkse winkel)
  • 100 gram krenten (deze moeten ook niet te klein zijn)
  • 50 gram sukade
  • 100 gram appel (Elstar of Jonagold), in kleine blokjes, formaat sukade
  • 2 eieren (60-65 gram p.st.)
  • 10 gram zout
  • 2 Ć  3 eetlepels bloem
  • 3 Ć  4 eetlepels suiker
  • 3 liter zonnebloemolie (ik heb de voorkeur voor Reddy)

Je ziet, er zit heel veel vulling in deze oliebollen. Je kunt ook wel iets minder doen als je het wat veel vindt. Vergeet de appel niet, dat geeft ongemerkt een fris element aan de oliebol. Belangrijk is ook dat alle ingrediƫnten op kamertemperatuur zijn. Haal de ingrediƫnten dus de avond van tevoren uit kelder- en koelkasten, behalve de melk. Die wil je lauw hebben, en die moet je dus toch nog verder verwarmen, en dat kan ook vanuit de koelkast natuurlijk.

Verder is een keukenmachine met deeghaak en een flinke inhoud erg handig om te gebruiken, en een flinke pan of bak om het oliebollenbeslag te laten rijzen. Ik gebruik zelf een (speciaal daarvoor gekochte) afwasbak. Voor het bakken kun je het beste een – niet te kleine – frituurpan gebruiken, zodat je de temperatuur goed kunt regelen.

vullingDe avond voor je de oliebollen gaat bakken moeten de krenten en rozijnen geweld worden. Zo nemen ze in volume toe, verbranden ze minder snel bij het bakken, en geven ze volume en smaak aan de oliebollen. Spoel de krenten en rozijnen onder stromend water en doe ze in een bak met flink wat lauw water (ze moeten ruim onder staan). Dek de bak af en laat op kamertemperatuur staan tot de volgende ochtend.

Dan is de bakdag aangebroken. Begin met het afgieten van de krenten en rozijnen in een vergiet. Droog de krenten en rozijnen daarna voorzichtig af tussen twee theedoeken of met keukenpapier. Doe de krenten en rozijnen in een droge, schone bak. Voeg de sukade toe, en schil en snij de appel in kleine blokjes. Doe de appel bij de rest van de vulling en doe daar de 2 Ć  3 eetlepels bloem bij. Meng dit goed, zodat de bloem (het restant van) het vocht van de vulling opneemt. Zo worden de oliebollen niet nat (en doordat je de krenten en rozijnen hebt laten weken trekken die weer geen vocht uit het oliebollenbeslag zelf).

Doe de melk in een pan en verwarm deze op het fornuis tot ongeveer 35 graden. Het is belangrijk dat deze melk niet te heet is, omdat je anders het risico loopt om de gist dood te maken.

Neem nu een grote kom, of gebruik de kom van je keukenmachine, en zeef daarboven de bloem. Vroeger zeefde je de bloem om eventueel achtergebleven onregelmatigheden er uit te zeven, tegenwoordig doe je dat vooral om de bloem luchtiger te maken. Maak in de bloem nu 3 of 4 kuiltjes. Let er op dat deze niet te ondiep zijn. Verbrokkel de gist nu verdeel die gelijkmatig over de kuiltjes. Doe in ieder kuiltje een eetlepel suiker. Als de melk de juiste temperatuur heeft, doe dan per kuiltje 2 eetlepels van de lauwe melk bij de gist en de suiker.

gistRoer de suiker, gist en melk door elkaar zodat de gist een beetje begint op te lossen. Als het goed is verschijnen er ook meteen wat kleine belletjes. Dek het gistmengsel nu af met een laagje bloem en dek de kom af. Je mag deze nu ongeveer 10 tot 15 minuten laten staan, tot dat er scheuren ontstaan in de bloem.

Hou de melk op de juiste temperatuur (liever iets lager dus dan te heet). Als de bloem mooie scheuren heeft kunnen we verder. Roer het gistmengsel voorzichtig door de bloem. Een goede keukenmachine of standmixer isĀ nu erg handig, omdat je anders al snel een hand tekort komt – maar er zal anders vast wel iemand in de buurt zijn die je even wil helpen als je met een bak en een mix in de weer bent.Ā Giet nu in een rustig tempo de lauwe melk bij de bloem terwijl de mixer/machine draait.

Als de melk erbij zit zul je zien dat je aardig wat klonten hebt.Ā No worries mate, die mix je er nog wel uit tijdens het maken van het beslag. Laat de mixer/machine nu even een twee minuten draaien zodat de klonten wat kleiner worden.

Doe een ei bij het beslag, en mix deze door het beslag heen totdat het ei volledig is opgenomen in het beslag. Voeg dan het tweede ei toe, en doe daar hetzelfde mee. Als je vindt dat het eigeel moeilijk breekt, prik er dan even in. Met name met een keukenmachine wil het eigeel nog wel eens eigenwijs zijn.

Zit het tweede ei goed door het beslag heen, voeg dan het zout toe. Dat zout moet je er niet eerder bij doen omdat het zout anders de gist kan doden. Mix/meng nu het oliebollenbeslag tot de klontjes verdwenen zijn. In een keukenmachine kan dat gewoon op hoog tempo, in mijn machine duurt dat ongeveer 5 minuten.

Zijn de klontjes verdwenen, dan kun je de vulling erbij doen. Doe dat niet in Ć©Ć©n keer, dan krijg je een grote kont vulling, maar doe dat in stapjes.

Als de vulling goed door het beslag zit, is het ‘zware werk’ wel weer gedaan. Doe het beslag nu in een grote bak, dek de bak af met een schone theedoek, en zet de bak weg op een warme plaats. Dat kan in bij de CV-ketel zijn (als deze tenminste niet bij je op zolder zit – ik zou geen twee verdiepingen gaan sjouwen met die bak) of voor een verwarming. In ieder geval ergens waar de temperatuur extra aangenaam is en het niet tocht. Zelf heb ik een over die ik op lage temperatuur kan zetten, en ik zet de bak dan in een oven die ik heb voorverwarmt op 35 graden (onderwarmte). Werkt perfect.

Laat het beslag nu rustig 45 minuten tot een uur staan. Het beslag zal (ruim) in volume verdubbelen, en daarom moet je dus ook een bak gebruiken die niet te klein is.

In de tussentijd heb je mooi even de tijd om de rommel het beslag maken op te ruimen en af te wassen (of in de vaatwasser te gooien) en een kop koffie of thee te drinken (of twee als je een vaatwasser hebt šŸ™‚ ). Ook kun je in die tijd mooi de frituurpan vullen met de zonnebloemolie. Zelf gebruik ik het liefst die van het merk Reddy, die vind ik het lekkerst bakken, maar misschien heb je daar zelf andere ideeĆ«n over.

gerezenNa een uurtje (of misschien al eerder) is je beslag uitgerezen en kun je gaan bakken. Zet je frituurpan op 190 graden en wacht tot de olie heet genoeg is (je kunt de pan dus al eerder aanzetten, zodat je meteen met bakken kunt beginnen).

Schep met twee lepels, of een ijsbollepel, die gebruik ik ook, beslag uit de bak en laat die in de hete olie glijden. Een ijslepel in een bak water doen voor je gaat scheppen (en die daar ook weer in terug doen tussen de bak sessies) werkt erg goed. Je ijslepel blijft dan mooi schoon. Doe niet teveel bollen in Ć©Ć©n keer in de olie, dat is niet goed voor de temperatuur, en de bollen moeten ook wat ruimte hebben. Je moet dat zelf een beetje bepalen, en hou er rekening mee dat de bollen nog uitzetten tijdens het bakken. Stelregel is dat – als de bollen de maximale grootte hebben bereikt – er nog ruimte voor 1 bol zou moeten zijn. Dat betekent niet dat je er nog een bol bij moet doen, nee er is dan precies genoeg ruimte voor de bol om te bakken.

De baktijd is erg afhankelijk van pan, olie, het beslag, misschien zelf het weer – feit is dat ik met verschillende pannen verschillende baktijden heb. Ergens tussen de 5 en 7 minuten is de stelregel, kijk dus vooral goed naar je bollen. Als de kleur goed is, dan zijn ze meestel wel goed. De oliebollen gaan bij mee meestal even voorbij de helft van de baktijd vanzelf draaien, dus dan weet ik ongeveer waar ik aan toe ben. Test na je eerste baksel even een bol en bepaal of hij iets langer moet of iets korter kan.

bakkenAls je bollen mooi bruin zijn, haal ze dan uit de olie en laat ze uitlekken. Ik gebruik zelf een draadspanen schep met houten steel die je bij menig toko kunt kopen. Deze wordt niet te heet tijdens gebruik, en de olie loopt er makkelijk uit – beter dan bij een reguliere schuimspaan.

Laat de bollen een beetje afkoelen – of helemaal – en ga er op een later moment van genieten. Eerst de rest van de oliebollen bakken. Ik haal zelf zo’n 30-40 oliebollen uit deze receptuur, dat hangt en beetje af van de hoeveelheid vulling en de grootte van je oliebollen.

Ik hoop de je dit recept een keer gaat proberen – het is echt niet moeilijk, en je hebt veel meer eer van je bollen dan wanneer je ze bij een kraam haalt. Bovendien: je weet waar ze in gebakken zijn, dus geen kans op de smaak van ranzige oude olie. Nou ja, tenzij je geen nieuwe zonnebloemolie hebt gebruikt. Maar dan heb je het ook aan jezelf te wijten šŸ˜‰